Bestralingsbehandeling of radiotherapie, is één van de drie meest toegepaste methoden om kanker te behandelen. Het is gebaseerd op ioniserende straling, met de bedoeling zieke cellen (het kankergezwel). Helaas is radiotherapie is geen specifiek gerichte behandeling. Normale cellen, welke de immuunrespons aansturen, worden eveneens vernietigd. De effectiviteit van bestraling neemt sterk toe in combinatie met chirurgie of chemotherapie. 
- Wanneer de primaire tumor chirurgisch is verwijderd maar de oncoloog vreest dat bepaalde clusters van tumorcellen in de nabijheid van het operatiegebied zijn achtergebleven.
- Wanneer de tumor wordt ontdekt in een vroeg stadium van de groei is gevoeligheid voor ioniserende straling niet ongebruikelijk. Beginnende lymfomen zijn hiervan een voorbeeld.
- Wanneer een lage dosis radiotherapie schadelijker is voor tumorcellen dan voor het omringende weefsel, zoals bij bepaalde huidkankers.
Radiotherapie plus PDT tegen longkanker
Een aantal studies heeft de mogelijkheid onderzocht om PDT te combineren met radiotherapie. In een klinische studie in Duitsland werden patiënten met centrale longkanker behandeld met een combinatie van PDT (Photodynamic Therapy) en bestraling (brachytherapie). Zes weken na PDT, werd de bestraling gegeven. Na een gemiddelde follow-up periode van twee jaar, waren 26 van de 32 patiënten nog vrij van resterende tumor en plaatselijk recidief. De overige zes patiënten kregen een tweede behandeling met PDT, YAG laser coagulatie – radiotherapie; bij twee van deze patiënten ontwikkelden zich alsnog uitzaaiingen in de longen en de lymfeklieren. Alle 32 patiënten waren nog in leven en goede conditie op het moment van het rapport. Slechts vier patiënten waren nog niet vrij van longkanker. Geen van hen had ernstige complicaties ontwikkeld. Het Duitse onderzoeksteam concludeerde dat de combinatie van PDT en brachytherapie voor de behandeling van patiënten met longkanker veilig is. Het kan een uitstekende therapeutische werking hebben, zoals gerapporteerd in de uitgave van september 2004 in Thorax. Hiervan uitgaande is PDT op zich alleen effectief voor de behandeling van kleinere longtumoren, dat wil zeggen kleiner dan 10 mm in diameter. Voor grotere tumoren wordt de combinatie van PDT met radiotherapie aanbevolen. Zowel celcultuur studies als studies bij dieren hebben aangetoond dat er een synergetisch effect is bij de combinatie van PDT met radiotherapie. Deze combinatie geeft geen verhoogd risico op complicaties en heeft tevens tot resultaat dat de luchtweg langer open blijft (niet hersluit) in vergelijking met alleen radiotherapie.
Radiotherapie plus PDT tegen slokdarmkanker
De meeste patiënten met slokdarmkanker hebben een slechte prognose. Onderzoekers van de Universiteit van Padua (Italië) gebruikten PDT om 62 patiënten met slokdarmkanker in een langdurig klinisch onderzoek te behandelen. De volledige respons na toepassing van PDT alléén was 37 procent, vergeleken met een respons van 82 procent voor PDT plus radiotherapie. Bij patiënten met kleine laesies was de volledige respons op toepassing van alleen PDT bijna tweemaal hoger vergeleken met patiënten met de grotere laesies (44 versus 28 procent). Van degenen die een volledige respons hadden bleef ongeveer de helft vrij van ziekte gedurende de follow-up periode, die in sommige gevallen 7,5 jaar duurde, zoals beschreven in het mei 2000 nummer van het International Journal of Radiation Oncology, Biology, Physics. De gemiddelde tijd tot het terugkomen van de slokdarmkanker was bij vroeg-stadium patiënten ruim vier jaar in vergelijking met twee en een half jaar later bij patiënten in een later stadium. Slechts ruim een jaar voor patiënten die aanvankelijk behandeld werden voor terugkerende tumoren. Op basis van deze bevindingen concludeerden de onderzoekers dat PDT effectief is voor beginnende slokdarmkanker. Bij patiënten die niet volledig hadden gereageerd op PDT alléén was een combinatie met bestraling heilzaam. De studie bevestigde ook dat PDT minder optimaal is bij grotere tumoren, die uiteraard diepere lichtpenetratie nodig hebben.
Radiotherapie plus PDT tegen alvleesklierkanker
De meerderheid van de patiënten met alvleesklierkanker heeft een zeer slechte prognose. Uit de eerste gegevens blijkt dat PDT de overleving van patiënten met een geavanceerde inoperabele alvleesklierkanker kan verlengen, zoals gerapporteerd in het april 2014 nummer van het British Journal of Cancer. Een belangrijke klinische test met 16 patiënten werd uitgevoerd door Dr. Stephen Bown en collega’s van het National Medical Laser Centre in Londen. De onderzoekers documenteerden dat de tumor inderdaad werd verwoest door PDT. Meer dan de helft van de groep (56 procent) was nog in leven na een jaar, gerekend vanaf het moment van de diagnose. Zeven van de 16 patiënten (44 procent) waren nog in leven na een jaar, gerekend na afloop van de PDT-behandeling, en twee waren nog in leven twee jaar na het voltooien van PDT . De gemiddelde overleving van 9,5 maanden geeft een goede uitkomst in vergelijking met andere overlevingsstatistieken voor deze patiënten. Het belangrijkste verschil is dat PDT-behandelde patiënten een veel lagere morbiditeit en dus een veel betere kwaliteit van leven hebben, zoals beschreven in het april 2002 nummer van Gut. Dit was het eerste gepubliceerde rapport over PDT bij pancreaskanker. De onderzoekers stelden ook vast dat de tumor opnieuw groeide rondom de randen van het met PDT-behandelde gebied. Zij stellen voor om bij toekomstige behandelingen het te behandelen gebied te vergroten, voorbij de tumorgrenzen zoals aangegeven op de voorbereidende scans. De onderzoekers stellen tevens dat de techniek tegen gelokaliseerde tumoren effectief kan zijn bij patiënten die geen kandidaat zijn voor een operatie of bij wie de locatie van de tumor deze ingreep ongeschikt maakt. “Deze veelbelovende eerste resultaten rechtvaardigen meer onderzoek om PDT te beoordelen, enerzijds als een op zich staande therapie anderzijds in combinatie met chemotherapie en/of radiotherapie,” concludeert Dr Bown’s team. Radiotherapie plus PDT tegen Borstkanker Voor borsttumoren die invasief of groter dan twee centimeter zijn ten tijde van de diagnose, wordt gecombineerde behandeling aanbevolen van radiotherapie gevolgd door PDT. Hierdoor kan PDT effectief dieper doordringen dan in de gebruikelijke 5-10 mm van het oppervlak, maar ook resulteert dit in een betere en meer selectieve accumulatie van de photosensitizer. Voor dergelijke gecombineerde behandelingen, is de stralingsdosis typisch 2-4 maal lager dan de gebruikelijke radiotherapiedosis, en de PDT dosering is slechts ongeveer de helft van de standaard PDT dosering. Deze lagere doses creëert zowel een ontstekingsreactie als onderdrukte wildgroei van de kankercellen, waardoor tumorstabilisatie optreedt (geen extra tumorgroei). In dergelijke situaties moet tumorstabilisatie worden beschouwd als een klinisch significant en gunstig resultaat. Zo’n patiënt kan vele jaren leven zonder dat de tumor een rol speelt in haar leven of pijn en ongemak veroorzaakt. Veel vrouwen geven aan deze optie de voorkeur boven borstamputatie. Om lange termijn succes te garanderen, moeten de gecombineerde PDT-bestralingen gedurende vele jaren tweemaal per jaar worden herhaald, mogelijk tien jaar of langer. Samenvattend kunnen we zeggen: PDT gebruikt in combinatie met radiotherapie kan worden gezien als een veelbelovende strategie voor de behandeling van verschillende kankers. In sommige gevallen kan het zelfs op een stand-alone basis worden toegepast, afhankelijk van de grootte en locatie van de tumor. Het gebruik van enkel PDT is alleen geschikt voor kleinere tumoren, terwijl grotere of invasieve tumoren combinatiebehandelingen vereisen. Steun verder onderzoek door het kopen van The Medicine of Light evenals ebooks uit de Photoimmune Discoveries eBook Series.
English
Français
Deutsch
Nederlands